Bij de verschuiving van de pensioenrichtdatum is het begrip ‘Waarde van uw pensioen’ gebruikt. Dat leverde vragen op, want het werd niet goed uitgelegd.
Bij de overheidsmaatregel om de AOW-datum later te laten ingaan, is weinig tegenstand geboden. Toch was dit zwaar weer; mensen moeten langer premie betalen en krijgen later een uitkering. Dat is dubbel min. Premier Rutte riep energiek: “We gaan langer werken”. In België gaat men na 2025 geleidelijk ophogen , maar er zijn wel wat problemen met de begroting.
Voor pensioenfondsen is dit niet van toepassing. Nederland kent een spaarsysteem met opbouw van rechten. Aan die rechten kan slechts in uiterste gevallen getornd worden. Het AOW-systeem is echter een omslagsysteem: de werkenden betalen voor de gepensioneerden. Bij demografische veranderingen wordt dat pijnlijk voor de werkenden. Pensioenfondsen bouwen op en doen toezeggingen. Die toezeggingen kun je in een waarde vertalen. Dat gaat als volgt.
De waarde van een toezegging zie je in dit voorbeeld: als ik iemand € 100,- beloof over 10 jaar, dan kan ik als de bank 1% rente geeft, € 90,50 op de bank zetten en over 10 jaar € 100,- eraf halen en die belofte nakomen. Die toezegging is dus € 90,50 waard op dit moment. Bij een rente van 2% € 82,-. Waarde is dus afhankelijk van tijd en rente.
Nu bij pensioenen. Toegezegd wordt een maandelijkse uitkering zolang je leeft. Dat is dus onbegrensd. Maar er zijn zeer accurate voorspellingen beschikbaar over leeftijdsverwachtingen van verschillende groepen. Voor mannen van ons type is dat ongeveer 86 tot 87 jaar, voor vrouwen ligt die leeftijd hoger. Het is afhankelijk van leeftijd: bij 60 jaar is de verwachting hoger dan bij 50, want je hebt die 10 jaar overleefd.
De waarde is dus de uitkering vermenigvuldigd met het aantal keren dat de uitkering naar verwachting moet worden uitgevoerd. Een jaar of 22 dus. En dan wel in de tijd teruggekapitaliseerd, want een uitkering morgen is meer waard dan een uitkering volgend jaar, zoals het bovenstaande voorbeeld leert. Het kapitaal staat nog ruim 10 jaar te renderen. De rente is nu niet zo hoog, maar toch. Zie ook mijn column Over procentjes over procentjes.
Deze berekening geeft de waarde van de toezegging bij 65-jarige leeftijd. Om dit te vertalen naar een toezegging bij bijvoorbeeld 67 jaar, wordt met dezelfde parameters gerekend: 2 jaar rente erbij en 2 jaar minder uitkeren.
De methodiek is dezelfde als bij vervroegen of verlaten. De parameters daarvoor staan op de website. Onze pensioenplanner heeft ze ingebouwd, dus daar zijn de uitkomsten direct te zien. Ruwweg resulteert een jaar later pensioneren in een pensioen dat ruim 5% hoger ligt. Als de premie langer wordt doorbetaald, ligt dit uiteraard nog hoger. Bij pensioen vervroegen geldt hetzelfde, maar dan ruim 5% lager uiteraard.
In de nieuwe pensioenregeling van ons pensioenfonds wordt kapitaal opgebouwd en lijkt het of de waarde daarvan buiten discussie is. Dat is zo tot de pensioenleeftijd. Want op de pensioenleeftijd moet een levenslange uitkering worden gekocht. Dat gaat met dezelfde parameters (levensverwachting en renteprognoses) als hierboven beschreven. Alleen het terugrekenen hoeft niet. Ook hierbij geldt: waarde is tijds- en renteafhankelijk.
Wim Heukels
Wilt u reageren op deze column? Stuur dan een e-mail naar
column-pensioenfonds.bnl@capgemini.com.
Eerdere columns:
- Tools (18 november 2016)
- Onder nul (1 juni 2016)
- He- he- hervormen (25 april 2016)
- Plannen en bidden (19 februari 2016)
- Huilende weduwen (9 oktober 2015)
- De bovenmeester (17 september 2015)
- Ieder voor zich (2) (26 juni 2015)
- Ieder voor zich (1) (17 juni 2015)
- Stroop trekt vliegen (13 april 2015)
- Ik wil mijn geld terug (6 maart 2015)
- Plantsoenendienst (2 februari 2015)
- Hallo, is daar nog iemand? (23 december 2014)
- De hond in de pot (27 november 2014)
- Meer gegarandeerd minder (24 oktober 2014)
- Tumult op leeftijd (26 september 2014)
- Over procentjes over procentjes (29 augustus 2014)
- Collectief, een vies woord of nuttig? (28 juli 2014)
- Pensioen is geen rocket science (4 juli 2014)