Ieder voor zich (2)

(26-6-2015)

De actieve deelnemers, dat zijn de huidige werknemers van Capgemini, willen het juk van het verleden afwerpen en stappen uit de collectiviteit van het pensioenfonds. De huidige trend is een DC-regeling. Is dat beter?

Bij DC is de oudedagpremie een storting op een pensioenkapitaalrekening. Dat kapitaal wordt vervolgens belegd. Alles blijft aan het individu verbonden en veranderingen van soort en hoeveelheid arbeid, wisselen van baan of flexibiliseren zijn eenvoudig te registreren. Bij overdrachten (naar een ander fonds bijvoorbeeld) van verplichtingen is altijd een flinke rekenpartij nodig, omdat van verplichtingen naar kapitaal moet worden teruggerekend.
De opbouwfase is dus veel minder complex en kan veel variaties aan. En ieder kiest een eigen beleggingsprofiel.

Het tweede voordeel is politiek: niemand kan meer de schuld krijgen. Toezeggingen worden niet gedaan, dus er kunnen geen klachten meer zijn. Met name voor de overheid is dat een opluchting. Want toen de pensioenfondsen piepten en kraakten na de crisis en er geforceerde lage renteniveaus waren, wendden veel burgers zich tot de overheid. En ze gingen op rare types stemmen. Dat is ongewenst. Oplossing: niet toezeggen. Dan hoeven de fondsen niet meer met veel adviseurs te rekenen of ze toezeggingen kunnen nakomen en de DNB hoeft minder uit te breiden. En politici hoeven niet meer te stotteren dat ze er ook allemaal niets aan kunnen doen.

Een nadeel is de omzetting van kapitaal naar pensioen. Dat is verplicht bij pensioendatum, want de kapitaalopbouw en het rendement zijn onder het fiscaal gunstige pensioenregime opgebouwd. Die koop van rechten gaat onder de parameters van dat moment: lange termijnrente en sterftetafels. Dat is een risico. Het is er nu ook voor Module 2 en 3. Als dat tegen 2, 2.5 of 3% gaat, is er nogal verschil. Ongeveer 5% per 0.5% rente voor alle pensioenuitkeringen tot overlijden. Wie een aantal jaren geleden pensioneerde, kreeg dus aanzienlijk meer pensioen voor het kapitaal in Module 2 en 3, dan degenen die dit jaar met pensioen gaan.
Door in de jaren vóór het pensioen een defensief beleggingsbeleid te kiezen met rente-indekkingen, is dit casino-element te verzachten. Gespreid inkopen is ook een optie. Te verwachten is dat de wetgever de huidige starre regels wat zal flexibiliseren in de toekomst.

Er zijn twee argumenten in omloop waar ik stelling tegen wil innemen:

  • Een DC-pensioen zou meer opleveren.
    De argumentatie gaat dat met name in de eerste helft van de opbouw met meer risico (lees aandelen) belegd kan worden. En tot op heden geeft dat meer, op zijn minst meer kans, op hoger rendement. 
    Daar zit wat in. Maar dat voordeel draait om in de tweede helft, als wat minder risico kan worden genomen. Het moet dan ook zo zijn dat de aandelenmarkten het dan juist goed doen in die levensfase. En dat kun je niet kiezen. Het fonds doet dit ook overigens, met scenarioberekeningen en leeftijdsprofielen . De beleggingscommissie is nogal bescheiden, maar het fondskapitaal heeft een structureel hoger rendement behaald in de afgelopen twaalf jaar dan de beleggingen in Module 2 en 3, die de deelnemers zelf beheerden. Om dus enthousiast op meer opbrengst te rekenen, lijkt me wat optimistisch.
     
  • Er wordt geschermd met het woord ‘toekomstbestendig’.
    Zo’n typische uitvinding van communicatieadviseurs; het klinkt positief, maar je hebt geen idee wat het betekent. Wel, het is een voorvoegsel dat slaat op het volgende woord: toekomstbestendig pensioenstelsel bijvoorbeeld. Hier opletten. De bestendigheid slaat niet op uw pensioen, maar op het stelsel. Mevrouw Klijnsma spreekt zelfs van crisisbestendigheid. Blijkbaar verwacht ze er nog een. Ook hier: bij een crisis krijgt uw pensioenkapitaal een dreun, maar de minister hoeft niets te doen aan het stelsel. Dat is heel rustgevend.

Bij de deelnemers aan Mijnpensioen wordt door een kleine minderheid een eigen keuze gemaakt. Deze deelnemers maakten een behoorlijk beter rendement dan het gemiddelde. Dus er tijd en energie in steken, levert wel wat op. Maar die tijd moet je hebben. En sterke zenuwen. Want er is geen buffer, dus alle ups en downs van de markt komen rechtstreeks door. En tijd voor het gezin is ook belangrijk, want een scheiding kost veel pensioen.

Wim Heukels

wim-heukels.jpg

Wilt u reageren op deze column? Stuur dan een e-mail naar column-pensioenfonds.bnl@capgemini.com.

Eerdere columns: